Yeni bir elma çeşidi Pink Lady

Türkiye'nin elma üretiminde ulaştığı üretim potansiyeli, son yıllarda 2.2 milyon tonun üzerine çıkmıştır. Türkiye bu üretim potansiyeli ile dünyada 4. sıradadır. Yalnız sorun şudur ki ülkemiz, çeşit zenginliği yüzünden oldukça fakirdir. Türkiye'nin toplam meyve üretiminin %75'ini sadece iki çeşit (Starking ve Golden) oluşturmaktadır. Sorun şudur ki dünya sofralık elma üretiminde Starking Delicious, Golden Delicious, Rome Beauty ve Granny Smith gibi çeşitlerin talep miktarları gittikçe düşmeye başlamış, bunun yerine Gala, Braeburn, Elstar, Cameo, Fuji ve Pink Lady gibi çeşitlerin talepleri artmaya başlamıştır. Bu yüzden üreticilerimizin bu yeni çeşitlere yönelmeleri hüm üretilen elmaların ihraç edilmesi olanağı sağlayacak, hem de kazançlarını arttıracaktır. İşte bu yazımızda bu yeni çeşitlerden Pink Lady'yi tanıtıyoruz.

Avustralya orijinli, ağaçları yarı dik ve kuvvetli gelişen çok verimli bir çeşittir. Bodur ve yarı bodur anaçlar üzerimde gelişimi iyidir. Meyveleri orta irilikte, uzun -silindir biçimindedir. Meyve kabuğu açık sarı zemin üzerinde pembe renktedir. Meyve hasat zamanından birkaç ay sonra tüketildiğinde mükemmel bir aromaya ulaşır. Meyve et dokusu sert olduğu için yola ve soğuk muhafazaya çok uygun bir çeşit olup, yaklaşık 7-8 ay soğuk hava depo koşullarında özeliklerini yitirmeden muhafaza edilebilir. Golden Delicious'tan 35-40 gün sonra hasat edilir. Tozlayıcıları; Gala Grubu, Granny Smith, Srarkrimson Delicius, Red Delicious, ve Fuji çeşitleridir.

Üretim Miktarı; Ülkemiz yaklaşık 2,5 milyon tonluk üretimle dünya elma üretiminde Çin, ABD ve Fransa’nın ardından 4. sırada yer almakla birlikte elma ihracatımız 25–30 bin ton gibi çok düşük düzeylerdedir. Elma ihracatının arttırılması için dış pazarın talep ettiği çeşitlerin standartlara uygun olarak yetiştirilmesi gerekmektedir.

İklim ve Toprak İsteği; Akdeniz ve Ege bölgesinin 300- 800 m rakımlı kesimlerinde kış soğuklama ihtiyacı 7,2 ºC’ nin altında 600- 1200 saat arasında olan Jersey Mac, Vista Bella, Summer Red, Red Star, Anna, Golden Dorset, Wiliams Pride ve Gala Grubu yazlık ve güzlük elma çeşitler önerilmektedir. Geçit ve İç Bölgelerde soğuklama ihtiyacı 1500–2500 saat arasında olan, uzun süre depolanabilen kışlık çeşitlerin yetiştirilmesi önerilmektedir. Elmalar aktif kireç oranı % 12’nin üzerinde ve ağır bünyeli toprakları sevmez.

Anaç Kullanımı; Elma klon anaçları üzerinde 2. yıldan itibaren ürün alınmaya başlanılmakta, tam verim çağı olan 7. yaşta ise dekara 8–10 ton ürün alınabilmektedir. Tam bodur M 9 ve bu anaçtan geliştirilen Pajam 1, Pajam 2 ve EMLA 9 gibi anaçlar fitoptoraya dayanıklı olup ateş yanıklığı bakteriyel hastalığına kısmen hassastır. Bu anaçlarla 3- 3,5 m yüksekliğe kadar çıkan telli destek sistemi ile bahçeler kurulmalıdır. Tam bodur anaçlarla kurulan bahçelerde dikim sıklığı; sıralar arası, 3,5-4 m, sıra üzeri 1-1,5 m olmalıdır. Spur tip çeşitler tam bodur elma klon anaçları üzerine aşılanmamalıdır. Bodur M9 amaçları üzerinde kurulan bahçelerde dekara 166- 250 arasında, M26, M7 ve MM 106 yarı bodur klon anaçlarına aşılanan çeşitlerde dekara 65 -120 arasında, kuvvetli gelişen MM 111 klon anacında 50-85 arasında elma fidanı dikilebilir. MM 111 anacı diğer elma klon anaçlarına göre kurağa daha mukavimdir.

Önemli Klon Anaçları ve Çeşitler; Son yıllarda ülkemizde elma yetiştiriciliğinde önemli bir dönüşüm başlamış. olup; M 9, M 26, M 7, MM 106, MM 111 gibi klon anaçlarının kullanımı hızla artmaktadır. Erkenci yazlık çeşitler içerisinde; Vista Bella, Jersey Mac, Summer Red ve Williams Star yer almaktadır. Önemli güzlük çeşitler, Ruby Gala, Royal Gala, Galaxy Gala, Mondial Gala, kışlık çeşitler; Jonagold, Scarlet Spur, Red Chief, Breuburn, Fuji, Red Chief, Pink Lady, Grany Smith gibi çeşitler olup dış talebin yoğun olduğu bu çeşitlerin yetiştiriciliği hızla artmaktadır. Özellikle Grany Smith gibi güneş yanıklığına hassas olan çeşitlerle kurulan bahçelerde ağaçların üzerine ışık geçişini farklı oranlarda engelleyen örtü materyalleri önerilmektedir.

Terbiye Sistemleri ve Meyve Seyreltmesi; Elma bahçelerinde değişik doruk dallı, modifiye lider ve ince iğ gibi terbiye sistemleri uygulanmaktadır. Yeterli ürün alınabilmesi için %10-15 oranında dölleyici çeşit bulundurulmalıdır. Standart büyüklükte ürün elde edilebilmesi için mutlaka elmalarda seyreltme yapılması zorunludur. Bir çiçek huzmesinde mevcut olan meyvelerden ortadaki kral meyve tabir edilen meyve bırakılmalı, diğer meyveler kopartılmalıdır. Kimyasallarla yapılan seyreltmede tam çiçeklenmeden yaklaşık 15- 20 gün sonra yapılmalıdır.

Hastalık ve Zararlılar; Elma küllemesi, Elma karalekesi, Monilya ve elma virüsleri önemli hastalıklar, Elma ağ kurdu, Elma iç kurdu, Elma pamuklu biti önemli zararlılar arasında yer almaktadır.

Kaynaklar:
1- Kaygısız, H. (2002). Elma Yetiştiriciliği:32 HASAD Yayıncılık LTD. Şti. İstanbul
2- Erbil, Y. Pink Lady. Irgeler Fidancılık
3- Get to know Pink Lady® . pinkladyamerica.org